Melkkefir
Deze frisse probiotische zuiveldrank is niet alleen erg lekker, maar draagt ook bij aan je gezondheid door je darmmicrobioom (darmflora) te ondersteunen.
Ingrediënten
- 1 l biologische volle melk
- 130 gr melkkefir korrels
Melkkefir korrels bestaan uit verschillende soorten bacteriën en gisten en vormen samen een soort ‘organisme’ dat allerlei waardevolle stoffen produceert. Om deze stoffen te kunnen produceren hebben de micro-organismen voeding nodig, namelijk melksuikers. Deze melksuikers worden door middel van fermentatie (gisting) omgezet in oa enzymen die een positieve bijdrage leveren aan je spijsvertering en de opname van voedingsstoffen.
Ook produceren de bacteriën en gisten vitaminen, antioxidanten, stoffen die je lever helpen bij de ontgifting, bouwstoffen voor gezonde gewrichten, etc. Tot slot ontstaat tijdens het fermentatieproces koolzuurgas en een minieme hoeveelheid alcohol (circa 0,5%). Van de in de melk aanwezige melksuikers blijft uiteindelijk nauwelijks nog iets over. Je zult dan ook merken dat melkkefir niet zoet, maar licht zuur van smaak is. Verder is het heerlijk romig en dikker dan melk, maar dunner dan yoghurt. Veel mensen drinken melkkefir als drank, maar zelf vind ik het lekker om als (dunne) yoghurt te eten met vers fruit, wat biologische havermout, pitten en zaden 😊.
Melkkefir korrels kun je kopen in een bio-winkel of online, maar de kans is groot dat je ze ook gratis kunt krijgen van iemand in je familie-/vriendenkring. Vraag maar eens rond. Zelf heb ik mijn korrels van één van mijn cliënten gekregen.
Benodigde materialen
- lege glazen pot met deksel (inhoud: circa 1,5 liter)
- zeef, mengkom en lepel /(alles van kunststof cq glas)
- lege glazen fles met dop (inhoud: circa 1 liter)
Zelf spoel ik al deze (schone) materialen altijd eerst even met kokendheet water af om ze een soort van te ‘steriliseren’.
Bereiding
- Schep 130 gr melkkefir korrels in de lege glazen pot en voeg hier een flinke scheut van de melk aan toe.
- Roer de melkkefir korrels voorzichtig los zodat ze aan zoveel mogelijk kanten contact maken met de melk(suikers). Helemaal losroeren zal niet lukken, maar zeker als ze als één grote ‘klont’ aan elkaar plakken, maak ik er voorzichtig een paar kleinere klonten van.
- Voeg de rest van de melk toe en doe de deksel losjes op de pot.
- Zet de pot gedurende 1 à 2 dagen weg op een donkere plaats bij kamertemperatuur (circa 22 oC). Vaak wordt geadviseerd om de melkkefir tijdens het fermentatieproces regelmatig door te roeren met een plastic lepel, maar om eerlijk te zijn doe ik dat nooit.
Tijdens het fermentatieproces gebruiken de melkkefir korrels de melksuikers om te groeien (ze nemen dus toe in hoeveelheid) en allerlei gezondheid bevorderende stoffen te produceren. De snelheid waarmee dit gebeurt is onder andere afhankelijk van de temperatuur. Zo verloopt de fermentatie sneller bij een hogere temperatuur (bijvoorbeeld in de zomer). Dit betekent dat je soms wat zal moeten spelen met de hoeveelheid melkkefir korrels (in de zomer wat minder, bijvoorbeeld 100 gr korrels op 1 liter melk) of de duur van de fermentatie (in de zomer wat korter, bijvoorbeeld 1 dag). Ook als je de melkkefir te zuur vindt kun je spelen met de hoeveelheid korrels en fermentatieduur (minder korrels en/of korter fermenteren leidt tot een minder zure smaak).
Tijdens het fermenteren kan er een scheiding ontstaan met onderin de pot een heldere (gelige) vloeistof en daar bovenop een dikkere witte massa met de melkkefir korrels. Ook kan de bovenkant van de melkkefir een wat ‘wolkig’ uiterlijk krijgen. Dit is oké.
Na het fermenteren
- Haal na 1 à 2 dagen de deksel van de pot en roer de melkkefir met de korrels voorzichtig door met een plastic lepel, zodat het weer één geheel wordt.
- Neem de schone mengkom en hang hier de schone kunststof zeef in.
- Giet de melkkefir en de korrels rustig vanuit de glazen pot in de zeef en schep de korrels wat heen en weer in de zeef, zodat de melkkefir in de mengkom kan lekken.
- Maak de geleegde glazen pot schoon met heet water (gebruik geen schoonmaakmiddelen) en schep hier 130 gr melkkefir korrels vanuit de zeef in. De overige korrels kun je weggooien of je kunt er iemand anders blij mee maken.
- Voeg een flinke scheut melk toe aan de melkkefir korrels en roer ze voorzichtig los zodat ze aan zoveel mogelijk kanten contact maken met de melk(suikers).
- Giet de geoogste melkkefir uit de mengkom in de lege glazen fles, doe de dop erop en zet deze totdat je de melkkefir gaat eten / drinken in de koelkast.
- Giet de rest van de melk, boven de mengkom, over de zeef om de achtergebleven restjes melkkefir eraf te spoelen.
- Giet de melk met restjes melkkefir vanuit de mengkom in de glazen pot met de melkkefir korrels, doe de deksel er losjes op en zet de pot gedurende 2 dagen weg op een donkere plaats bij kamertemperatuur (circa 22 oC).
Melkkefir is echt heerlijk en gezond, maar dit betekent niet dat je er dagelijks liters van zou moeten drinken. Zoals voor vrijwel alles geldt, geldt ook voor melkkefir dat te veel van het goede niet handig is. Zelf eet ik bijvoorbeeld een paar keer per week een schaaltje melkkefir en mijn ouders drinken dagelijks een glaasje bij de lunch.
Tips
- Werk hygiënisch om te zorgen dat je melkkefir korrels niet besmet raken met ‘vreemde’ bacteriën van je handen, het aanrecht of de afwasborstel. Zelf heb ik een bijvoorbeeld een aparte afwasborstel voor het schoonmaken van de materialen die ik voor de melkkefir bereiding gebruik en deze zet ik ook regelmatig even in heet water om hem te ‘steriliseren’.
- Zorg dat de melkkefir korrels en drank niet in contact komen met metaal. Dit is schadelijk voor de micro-organismen waardoor ze dood kunnen gaan.
- Gebruik alleen glazen flessen om de melkkefir in te maken / bewaren. Melkkefir heeft namelijk ontgiftende eigenschappen die ook inwerken op plastic. Door het in een plastic fles te doen kunnen (afval)stoffen uit het plastic in de melkkefir lekken en dat is niet zo gezond.
- Houd de melkkefir en korrels goed in de gaten. Ze moeten steeds fris ruiken en mooi wit zijn. Als zich iets vormt dat volgens jou schimmel is, is het veiliger om de korrels en de melkkefir weg te gooien en opnieuw te beginnen.
- Eet / drink niet teveel melkkefir in één keer, maar bouw het langzaam op, zodat je lichaam eraan kan wennen. De drank bevat bacteriën en gisten waar je lichaam / darmen op kunnen reageren, dit is voor iedereen anders. Het kan in eerste instantie een opgeblazen gevoel en/of winderigheid veroorzaken. Dit kan geen kwaad, maar kan natuurlijk wel vervelend zijn.
- Wanneer je niet meteen een nieuwe hoeveelheid melkkefir wilt maken of wat korrels weg wilt geven, kun je de melkkefir korrels in een pot met wat melk in de koelkast bewaren (sluit de pot niet luchtdicht af, omdat door de koolzuurproductie de druk in de pot oploopt). De korrels doen bij deze lage temperatuur hun werk op een heel laag pitje waardoor ze prima een week kunnen overleven. Ook is het handig om een klein beetje verse melkkefir in te vriezen. Wanneer je een week later weer nieuwe melkkefir wilt maken, spoel je de korrels goed af met bronwater en voorzie je ze weer van verse melk (minder dan normaal). Door de (ontdooide) melkkefir uit de vriezer toe te voegen versnel je het (her)activeren van de melkkefir korrels. Het kan zeker wel een week duren voordat je weer een eet- / drinkbaar resultaat hebt.
- Wil je de melkkefir korrels langer dan een week bewaren (in verband met een vakantie of gewoon om wat op reserve te hebben voor het geval dat er een keer iets misgaat), dan dep je ze met een schone niet pluizende katoenen doek goed droog. Vervolgens doe je de korrels in een diepvrieszak en schrijf je met een watervaste stift de datum op de zak. Je kunt de melkkefir korrels tot maximaal 1 jaar in de vriezer bewaren. Vries ook een beetje melkkefir in, om de korrels na het ontdooien sneller weer te activeren. Ontdooien kun je in verse melk doen (minder dan normaal) en het kan zeker wel een week duren voordat je weer een eet- / drinkbaar resultaat hebt.