Het suikermolecuul glucose is niet alleen een bouwsteen voor de suikers cq koolhydraten in ons voedsel, maar ook de universele brandstof voor alle cellen in je lichaam. Door glucose te verbranden produceren je cellen de energie die ze nodig hebben om jou optimaal vitaal en gezond te houden.
Het is heel belangrijk dat al je cellen altijd over voldoende glucose kunnen beschikken. Om dit te regelen zorgt je lichaam dat er continu een bepaalde hoeveelheid glucose in je bloed rond dobbert. Dit noemen we je bloedglucosespiegel of bloedsuikerspiegel. Vanuit deze glucose-pool kunnen je cellen snel voorzien worden van nieuwe brandstof. Doordat je cellen deze glucose verbruiken, daalt natuurlijk de hoeveelheid glucose in je bloed. Zeker als jij net even een sprintje trekt op je fiets, gaat het hard met je glucoseverbruik.
Glucagon
Om te voorkomen dat je bloedglucosespiegel te laag wordt heeft je lichaam een slim systeem ontwikkelt. Zodra de waarde onder een bepaald niveau komt geven je hersenen jou een signaaltje dat het tijd is om op zoek te gaan naar eten (je krijgt trek). Je kunt je dan even wat moe en lusteloos voelen, maar bij een gezond systeem duurt dit maar heel kort. Je hebt namelijk ook een interne glucose voorraad in je spieren en lever. Hier liggen lange ketens van aan elkaar gekoppelde glucosemoleculen opgeslagen die over waren van je vorige maaltijd. Zodra je alvleesklier merkt dat je bloedglucosespiegel te laag is produceert hij het hormoon glucagon. Glucagon haalt de glucoseketens, glycogeen genaamd, uit de opslag en zorgt ervoor dat ze weer worden opgeknipt tot losse glucosemoleculen voor in je bloed. Tadaa, zonder dat je hebt gegeten is je bloedsuikerspiegel weer op peil gebracht!
Insuline
Ben je wel wat gaan eten in reactie op het signaaltje van je hersenen, dan gaat je lichaam dit voedsel verteren tot losse voedingsstoffen, waaronder glucose. Deze losse voedingsstoffen worden via je darmen opgenomen in je bloed en het gevolg is dat je bloedglucosespiegel stijgt. Misschien denk je nu ‘dat is mooi, want dan hebben mijn cellen voorlopig weer voldoende brandstof tot hun beschikking’, maar dat is niet helemaal het geval. Te veel glucose in je bloed leidt namelijk tot schade aan je bloedvaten, hart, nieren en andere organen. Ook in deze situatie is het je alvleesklier die je te hulp schiet. Om je te beschermen tegen de schadelijke invloed van te veel glucose in je bloed produceert hij insuline. Insuline is een hormoon dat glucose uit je bloed haalt. Maar goed, het moet er natuurlijk wel ergens mee naar toe en dat is achtereenvolgens:
Uiteindelijk brengt insuline je bloedglucosespiegel dus weer terug naar een veilig niveau!
Tegenwoordig worstelen veel mensen met een instabiele (afwisselend veel te hoge en te lage) bloedsuikerspiegel. Als dit niet tijdig hersteld wordt, dan kan dit leiden tot onder andere
vermoeidheid | (chronische) infecties | zenuwbeschadigingen |
concentratiestoornissen | verminderde vruchtbaarheid | diabetes type 2 |
maag- en darmklachten | nierklachten | hart- en vaatziekten |
huidproblemen | oogproblemen | ...... |
Maar wat is hier nu eigenlijk aan de hand? Bij al deze aandoeningen is sprake van lichaamscellen die als het ware ‘doof’ zijn geworden voor insuline. Dit noemen we insulineresistentie en is – hoe gek het ook klinkt – een beschermingsmechanisme van je lichaam.
In je lichaam is niet elk weefsel, orgaan of systeem even belangrijk, zo zijn bijvoorbeeld je hersenen en immuunsysteem belangrijker dan andere weefsels, organen en systemen. Om ervoor te zorgen dat bij een beperkte hoeveelheid beschikbare glucose je hersenen en immuunsysteem beschermd worden tegen brandstoftekort, heeft je lichaam nog een slim systeem ontwikkelt. Het ‘blokkeert tijdelijk de insuline-sleutelgaten’ van minder belangrijke cellen, waardoor deze minder gevoelig (resistent) worden voor insuline en dus ook minder glucose kunnen opnemen. Hierdoor is er meer glucose beschikbaar voor je hersenen en immuunsysteem. Een nadeel van deze situatie is dat die andere cellen tijdelijk niet optimaal kunnen presteren en jij je, wanneer dit bijvoorbeeld je spiercellen zijn, moe voelt. Zodra de beschikbare hoeveelheid glucose weer op peil is heft je lichaam de insulineresistentie op en kunnen al je cellen weer optimaal aan de slag.
Een andere reden voor je lichaam om cellen ongevoeliger te maken voor insuline is wanneer het insulineniveau in je lichaam verhoogd is (hyperinsulinemie). Dit is bijvoorbeeld het geval na een koolhydraatrijke maaltijd. Zonder insulineresistentie zouden je cellen in een dergelijke situatie overprikkeld worden door insuline. Wanneer je na zo’n maaltijd een aantal uren niets eet, zal je insulinespiegel weer dalen, zodat de insulineresistentie kan worden opgeheven.
Dit zijn gezonde vormen van insulineresistentie, maar er is ook een ongezonde vorm. Hiervan is sprake wanneer lichaamscellen langdurig insulineresistent worden als gevolg van bijvoorbeeld:
Door langdurige insulineresistentie krijgen je lichaamscellen langdurig te weinig glucose voor het produceren van energie. Zonder voldoende energie kunnen je cellen hun werk niet meer goed doen en zo raken je weefsels, organen en systemen in de problemen. Niet allemaal tegelijk, maar geleidelijk steeds meer!
Wanneer je ongezond insulineresistent bent laat je lichaam je dit over het algemeen wel merken, in de hoop dat jij passende maatregelen neemt die maken dat de balans herstelt kan worden. Specifieke signalen die we vaak zien bij mensen met insulineresistentie zijn:
Gelukkig heeft je lichaam een fantastisch zelfherstellend vermogen (kijk maar hoe het een snee in je vinger of schaafwond heelt), maar voor het herstellen van een instabiele bloedglucosespiegel en het omkeren van (pre-)diabetes type 2 heeft het toch echt jouw hulp nodig. Als je bij mij komt met bloedsuikerproblemen, gaan we als volgt te werk:
Het is echt fantastisch hoe briljant je lichaam werkt, maar zonder de juiste voedingsstoffen èn omstandigheden kan het lastig zijn om je bloedglucosespiegel te stabiliseren! Wil jij je onbalans op een natuurlijke manier herstellen, zodat je in overleg met je arts kunt stoppen met (eventuele) bloedsuikermedicatie? Als orthomoleculair therapeut en coach ondersteun ik je hier graag bij, dus meld je aan voor een kosteloze telefonische kennismaking, dan neem ik contact met je op.